De invloed van zuurwerkende en alkalischwerkende fosfor- en stikstofmeststoffen op de opbrengst van zandgronden met mangaangebrek

Uit onze vorige opzoekingen is gebleken dat mangaangebrek op zandgrond in sterke mate samenhangt met de zuurgraad of pH van de grond. Bij een te hoge pH wordt de aanwezige mangaanvoorraad minder oplosbaar of bijna volledig onoplosbaar volgens de graad van overbekalking en de aard van de grond zelf (verluchting, humusgehalte enz.). Tot hiertoe werd op deze gronden door de landbouwers alleen de methode toegepast van het toedienen van mangaan op grond of gewas, dat jaarlijks moest herhaald worden. Daarom werden proefvelden aangelegd met verschillende stoffen met de bedoeling een blijvende uitwerking te bekomen t.t.z. de verzuring van de grond. Hierbij bleek het toedienen van solfer een zeer degelijke methode. Al deze uitslagen werden in vorige publikaties bekend gemaakt. Het in éénmaal verzuren van de grond door solfer bv. is echter tamelijk duur. Daarom stelde zich de vraag of dit voor lichte gevallen niet geleidelijk kan bereikt worden door het aanwenden van zuurwerkende meststoffen. Anderzijds doen zich, buiten de gevallen van sterk mangaangebrek, ook vele grensgevallen voor waar de overbekalking of mangaangebrek merkelijk minder uitgesproken is, en waar het toedienen van zuurwerkende meststoffen wellicht reeds voldoende verbetering zou geven. Tenslotte bestond er voor de fosformeststoffen het vraagstuk van de metaalslakken die alkalisch reageren maar anderzijds 4% mangaan bevatten. De tot hiertoe bekende uitslagen in potproeven wezen hierbij op een gunstige werking van metaalslakken inzake mangaangebrek. Om deze vragen op te lossen werden niet alleen zuurwerkende en alkalischwerkende fosformeststoffen doch ook stikstofmeststoffen met elkaar vergeleken zowel langs potproeven als langs meerjarige proefvelden. Wat de proefvelden betreft, werden deze meststoffen vergeleken met een meststof met ongeveer neutrale reaktie en die op andere percelen aangevuld werden met een bemesting met mangaansulfaat als vergelijkingspunt. Wat de fosformeststoffen betreft, gaven metaalslakken in de potproef op een grond met mangaangebrek betere uitslagen dan superfosfaat zowel wat de opbrengst betreft als wat het mangaangehalte van de grond aangaat. In de meerjarige veldproeven daarentegen lag de opbrengst van superfosfaat boven deze van metaalslakken met een lichte pH-stijging van de grond voor metaalslakken en een zeer lichte pH-daling voor superfosfaat. Dit bewijst dat men met de uitslagen van potproeven zeer voorzichtig moet omspringen om deze in de praktijk toe te passen. In dit geval werd het mangaan uit metaalslakken in de potproeven gemobiliseerd door de regelmatige begietingen terwijl ditzelfde mangaan in de veldproeven zeer snel werd vastgelegd. De stikstofmeststoffen gaven uitslagen in dezelfde zin voor de potproeven als de proefvelden: duidelijk betere opbrengsten met ammoniaksulfaat tegenover deze met sodanitraat. Hier was de invloed op de pH van de grond zeer duidelijk: verzuring met ammoniaksulfaat en hogere pH met sodanitraat wat ook in de opbrengst tot uiting kwam door een groter verschil dan voor de fosformeststoffen tussen zuurwerkende en alkalischwerkende meststoffen. Alleen voederbeten maakten hierop een uitzondering. De gemene faktor in deze proeven met fosfor- en stikstofmeststoffen was hun zuurwerkend of alkalischwerkend karakter. De reaktie van de opbrengst op deze faktor lag in dezelfde zin zelfs in het geval van metaalslakken met 4% Mn. Daaruit blijkt nogmaals dat in geval van mangaangebrek het verzuren van de grond in de eerste plaats moet nagestreefd worden en dat zuurwerkende meststoffen hierbij reeds een kostbaar hulpmiddel zijn, bijzonder wanneer het niet over acute maar over grensgevallen gaat. Het samenvoegen van zuurwerkende stikstof- en fosformeststoffen om een cumulerend effekt te bekomen, is in dergelijke gevallen ongetwijfeld aan te raden.