Beredeneerd beregenen van stamslaboon en voorjaarsspinazie op zandleem- tot leembodems

De huidige landbouwpraktijken worden gekenmerkt door een steeds groeiend besef van het belang van irrigatie voor de verwezenlijking van een maximaal rendement en een optimale productkwaliteit. De extensieve groenteteelt vormt hierop zeker geen uitzondering. Naast de klassieke bemestings- en bestrijdingsstrategieën draagt een adequate vochtvoorziening eveneens in belangrijke mate bij tot de verwezenlijking van een optimale productie. Gezien de opbrengstzekerheid wordt verhoogd, houdt de industrie bovendien rekening met de aanwezigheid van een beregeningsinstallatie op het bedrijf bij de bepaling van de contractprijs. Water kan beschouwd worden als één van de belangrijkste productiesturende factoren en vormt een sterk limiterende factor voor de gewasgroei en productie onder droge weersomstandigheden. Ook in België kunnen periodes van intensieve droogtestress een sterke reductie van het rendement veroorzaken, zodat de vraag naar irrigatie zeer reëel is. Zo had de sterke droogte in 1990 rampzalige gevolgen voor de landbouwsector. Overtuigd van het belang van beregening, stelt zich vervolgens de vraag naar een weldoordachte irrigatiesturing. Hiervoor zijn zowel een correcte opvolging van de bodemvochttoestand als specifieke teeltkennis vereist. Elk gewas wordt gekenmerkt door teeltspecifieke stress- en interventiedrempels, die bovendien afhankelijk zijn van de verschillende groeistadia van het gewas. In de literatuur vindt men dikwijls geen duidelijke of éénduidige richtlijnen qua beregeningsstrategie. Bovendien dienen onderzoeksresultaten met de nodige omzichtigheid geïnterpreteerd te worden, gezien de lokale klimatologische omstandigheden en bodemtypes de reactie van het gewas op droogtestress beïnvloeden. Deze publicatie behandelt in dit kader de teelt van stamslabonen en voorjaarsspinazie en is het resultaat van vier jaar onderzoek in dit domein. Meer specifiek wordt de uitwerking voorgesteld van irrigatieschema’s voor beide teelten op zandleem- en leembodems onder gematigde klimaatsomstandigheden (België en omstreken). Speciale aandacht gaat uit naar deze bodemtypes, gezien ze gekenmerkt worden door een lang uitdrogingstraject en een belangrijke natuurlijke bodemvochtreserve. Bij de bepaling van een irrigatiestrategie wordt de minimalisatie van de beregening en de maximalisatie van de exploitatie van de aanwezige bodemvochtreserve vooropgesteld. Op deze wijze kan doorspoeling van water en voedingselementen gereduceerd worden. Uiteindelijk wordt een economische optimalisatie van de beregening beoogd, zowel in termen van een maximale productie als van een optimale productkwaliteit. Een eerste hoofdstuk van deze publicatie bespreekt enkele algemene aspecten van beregening, teneinde de lezer beter vertrouwd te maken met deze problematiek. Vervolgens worden de beregeningsstrategieën voor respectievelijk stamslabonen en voorjaarsspinazie afgeleid op basis van een uitgebreid onderzoek naar de invloed van irrigatie op gewasontwikkeling, opbrengst, productkwaliteit en stikstofhuishouding.