Bodemvruchtbaarheid van tuinen, wijngaarden en openbaar groen in Vlaanderen en een blik op de situatie in Wallonië en Nederland (2015-2020)

Er duiken al eens problemen op met planten die maar niet willen aanslaan, of we zijn bezorgd of de groenten uit de tuin wel veilig zijn en of de eitjes van onze kippen wel echt gezond zijn, al smaken ze zo heerlijk. Is dat ravotten van de kinderen in de tuin of het speeltuintje verderop, waar vroeger nog verharding was,… wel veilig? Op al deze vragen kan een grondontleding vaak een geruststellend antwoord geven of een passende oplossing voorstellen.

Door de bodem oordeelkundig te verzorgen, verhoogt het gebruiksgenot en door opslag van organische koolstof in de bodem kunnen we zelfs helpen om de klimaatverandering tegen te gaan. De oppervlakte gazon in Vlaanderen wordt geschat op 435 km². Als elk gazon in Vlaanderen het potentieel aan koolstof zou opslaan dan zou er bijkomend nog 590 382 ton koolstof kunnen opgeslagen worden. Tel daarbij nog de openbare grasvelden, sportvelden en het bedrijfsgroen, dan zetten we met z’n allen een mooie stap in de goede richting. Een hele uitdaging en een kans waar vele groenliefhebbers, groot en klein, willen op ingaan!

Het is dan ook fantastisch om vast te stellen dat de belangstelling voor professionele bodemanalyse van tuinen, aanplantingen van druiven, openbaar groen en sportterreinen jaar na jaar toeneemt. Ook de ontwikkelaars en de beheerders van volkstuinen, pluktuinen en voedselbossen springen op de kar van de bodemanalyse om hun projecten te doen slagen. Immers, met meer inzicht in de bodem kunnen we nog meer genieten van ons tuinparadijs en al het groen rondom ons.

Op basis van tienduizenden bodemanalyses afkomstig van particuliere tuinen en openbaar groen in Vlaanderen publiceerde de Bodemkundige Dienst van België in 2010 voor het eerst uitgebreide statistieken omtrent de bodemvruchtbaarheid (Deckers et al., 2010). In 2015 verscheen een update (Tits et al., 2015) waar naast de bodemvruchtbaarheid ook aandacht ging naar de mogelijke verontreiniging van tuinbodems. In voorliggende derde editie worden de bodemvruchtbaarheidsdata en de data omtrent mogelijke verontreiniging (zware metalen, minerale oliën en polyaromatische koolwaterstoffen (PAKS)) geactualiseerd voor de periode 2015-2021. Daarnaast wordt uitgebreid ingegaan op de bodemvruchtbaarheid van kleine en grotere wijngaarden en de teelt van druiven in (hobby)serres. Voor het eerst worden, naast de statistieken van Vlaanderen, ook resultaten gegeven van tuinbodems en wijngaarden in Wallonië en Nederland.