Literatuurstudie: Waarde van de dikke fractie na mestscheiding als bron van organische stof

Vanaf eind jaren negentig is er een globale daling van het organische stofgehalte van de landbouwgrond in Vlaanderen. Dit is ook het geval voor de Haspengouwse akkerbouwpercelen. Als gevolg van de steeds strengere mestwetgeving en de gepercipieerde onzekere samenstelling van dierlijke mest wordt er minder organische stof uit dierlijke mest aangevoerd en gebruiken akkerbouwers een belangrijk aandeel kunstmest om aan de nutriëntenvraag van het gewas te voldoen. Om het koolstofgehalte op peil te houden, moet er echter elk jaar voldoende organisch materiaal worden aangevoerd. Dikke fractie, na scheiding van runder-of varkensmengmest, is een interessante bron van organische stof waarmee per volume dikke fractie meer organische stof wordt aangevoerd dan bij ruwe mest, waardoor de transportkosten bijgevolg gereduceerd worden. In Vlaanderen komt steeds meer dikke fractie van mest beschikbaar, door de toegenomen mestscheiding. Dit is een gevolg van de gestegen mestverwerking en de toegenomen interesse van rundveehouders, maar ook varkenshouders, in de toepassing van de dunne fractie op het eigen bedrijf. Rundermest wordt, door de aanwezigheid van zand, meestal gescheiden met een vijzelpers, die gekenmerkt wordt door een hoge scheidingsefficiëntie van de droge stof. Varkensmest wordt vooral gescheiden met een centrifuge, gekenmerkt door een hogere fosfaatscheidingsefficiëntie. De gevormde dikke fractie wordt meestal afgevoerd naar een externe installatie voor compostering, droging of vergisting, waarna het eindproduct voornamelijk wordt afgezet in Frankrijk. Op deze manier worden grote hoeveelheden koolstof uit Vlaanderen geëxporteerd. Hoewel bijkomende veldproeven onontbeerlijk zijn om de bijdrage van dikke fractie aan de opbouw van organische stof in de bodem te bepalen en meer te weten te komen over de exacte samenstelling van dikke fractie, lijkt onbehandelde dikke fractie een geschikte bodemverbeteraar voor Vlaamse landbouwgrond door het hoge effectieve organische stofgehalte. Bij scheiding en de eventuele verdere verwerking van de dikke fractie en de afzet van de bijhorende producten is een specifieke regelgeving van toepassing. Deze wordt samengevat in deze literatuurstudie.