Infiltratiestudies
Infiltratieonderzoek
Testen
Niet elk terrein is geschikt om functionerende infiltratievoorzieningen aan te leggen. Dit is namelijk afhankelijk van de bodemtextuur (zand, leem,...) maar ook van de bodemstructuur. Al te vaak wordt deze laatste factor over het hoofd gezien en wordt uitgegaan van het aangeduide bodemtype op de bodemkaart. Deze bodemkaart is reeds 50 jaar oud waardoor op veel plaatsen niet meer actueel. Om te weten of uw terrein geschikt is voor infiltratie is het aangewezen om hiervoor een specifiek infiltratie onderzoek te laten uitvoeren.
Hiervoor biedt de Bodemkundige Dienst van België volgende veldproeven aan waarmee de K SAT -waarde(verzadigde hydraulische doorlatendheid) bepaald kan worden:
0 tot 0.50 m-mv | Dubbele ringtest (falling head) Enkele ringtest (falling head) |
> 0.20 m-mv | Open-end test (constant head) Porchet methode (constant of falling head) |
> 0.50 m-mv boven grondwatertafel |
Omgekeerde Hooghoudt (boorgaten) methode (falling head) |
> 0.50 m-mv onder grondwatertafel |
Echte Hooghoudt (boorgaten) methode |
Zowel het uitvoeren van deinfiltratiemetingen als het opstellen van gedetailleerde boorprofielen, wordt uitgevoerd volgens gestandaardiseerde werkvoorschriften door een volledig uitgeruste veldwerkploeg.
Rapport
Voor de rapportering biedt de Bodemkundige Dienst van België 3 opties aan:
- Infiltratiemeting
Een verslag van de infiltratiemetingen omvat:- Numerieke resultaten (K SAT - waarde)van de bodemdoorlatendheidsmetingen
- Gedetailleerde boorprofielen en inschatting grond waterstand
- Situeringsplan meetlocaties
- Infiltratiestudie
Een verslag van de infiltratiestudie omvat:- Grondige voorstudie aan de hand van topografische, bodem-, geologische en hydrografische kaarten.
- Het terreinonderzoek een grondige terreinverkenning, het uitvoeren van profielboringen, het opstellen van gedetailleerde boorstaten, de inschatting van de grondwaterstanden uiteraard bodemdoorlatendheidsmetingen. Rekening houdend met het ontwerp, de gegevens van de opdrachtgever en de te respecteren randvoorwaarden, wordt de diepte van de proef bepaald.
- Een plan met de locatie van de meetpunten.
- Al de voorgaande gegevens worden gebruikt om een besluit samen te stellen voor het volledige projectgebied zodat de opdrachtgever een duidelijk en overzichtelijk totaalbeeld krijgt van de infiltratiemogelijkheden binnen dit gebied.
- Drainageonderzoek
- drainageonderzoek is van toepassing voor percelen waarbij vooraf een problematische ontwatering werd vastgesteld. Dit onderzoek bouwt verder op een infiltratiestudie maar bijkomend worden er observaties uitgevoerd naar mogelijk verdichte bodemlagen die het watertransport verstoren. Deze observaties worden uitgevoerd met een penetrograaf of penetrologger. Aansluitend wordt een plan van aanpak geformuleerd om de gebrekkige ontwatering te remediëren.
Combineren = kosten besparen
Bij combinatie van verschillende onderzoeken kan het nodige veldwerk zeer kostenefficiënt uitgevoerd worden. Dergelijke combinatie onderzoeken worden dan ook frequent door onze klanten aangevraagd. Onderzoeken die mogelijks gecombineerd kunnen worden met een infiltratiestudie zijn onder andere:
- Opvolgen van de grondwaterstand. De profielboringen kaderend binnen het infiltratieonderzoek kunnen afgewerkt worden tot een peilbuis zodat de grondwaterstand gedurende enkele maanden of een jaar opgevolgd kan worden. Dit kan handmatig gebeuren of via automatische dataloggers.
- Aan de Bodemkundige Dienst van België kan een totaalpakket "bodemonderzoek in het kader van nieuwbouw/wegenis/omgevings/verkavelingsprojecten" aangevraagd worden. Dit omvat naargelang de noodzaak:
- Infiltratiestudie Grondverzet (technisch verslag)
- Grondmechanisch onderzoek (grondmechanisch analysepakket conform SB250, sonderingen,...)
- Indien gewenst teelaarde onderzoek
Waarom water infiltreren?
In Vlaanderen bestaat er een waterproblematiek met aan de ene kant overstromingen en aan de andere kant verdroging en een dalend grondwaterpeil. Deze problemen houden alle drie verband met de aanvoer, geleiding en afvoer van hemelwater. In het verleden was de strategie om (regen)water zo snel mogelijk af te voeren. Hierdoor wordt het water gecentraliseerd en kampen zones waar te snel te veel water samenkomt, met overstromingen. Ook de toenemende oppervlakte met water ondoorlatende verhardingen leidt tot een rechtstreekse afvoer van hemelwater of, waar het water niet weg kan, tot overstromingen. Aan de andere kant is er op dezelfde plaatsen onder de verharding, een verdroging ontstaat in de ondergrond waardoor de grondwatertafel niet aangevuld wordt. Een toenemende drinkwater vraag veroorzaakt een stijging in het onttrokken volume grondwater wat de verdroging nog versterkt. Eén van de gevolgen is dat in Vlaanderen zelfs drinkwater geïmporteerd moet worden uit Wallonië, Nederland en Frankrijk. Een ander gevolg is dat tijdens droge periodes in de gebieden met een gezakte grondwaterstand de bodem veel droger wordt, hetgeen nadelig is voor de landbouw.
Wetgeving en verplichtingen in Vlaanderen Open
Het is in ieders belang dat er vanaf vandaag verstandiger wordt omgegaan met ons hemelwater. Hiertoe is in Vlaanderen vanaf 01/01/2014 het besluit van de Vlaamse Regering van 5 juli 2013, de geactualiseerde gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater (GSV) van kracht. Uitgangspunt hierbij is om in volgorde van belangrijkheid (ladder van Lansink), zoveel mogelijk hemelwater te hergebruiken, te infiltreren, te bufferen en vertraagd te lozen op oppervlakte water opdat er een zo klein mogelijke hoeveelheid water zo traag mogelijk afgevoerd zou worden. Door de GSV gelden bij aanvraag van een vergunning/melding van overheidswege volgende verplichtingen omtrent voorzieningen voor het opgevangen van regenwater en voorzieningen voor de infiltratie/vertraagd afvoeren van regenwater:
- Opvang van regenwater
- Nieuwe eengezinswoningen en nieuwe gebouwen met een oppervlakte groter dan 100 m² moeten een hemelwaterput van minimum 5000 l voorzien.
- Nieuwe eengezinswoningen en nieuwe gebouwen met een oppervlakte groter dan 100 m² moeten een hemelwaterput van minimum 5000 l voorzien.
- Installeren van een infiltratie- of buffervoorziening
- Nieuwbouw, herbouw (minder dan 60% buitenmuren behouden) en uitbreidingen van bestaande gebouwen, als deze acties een oppervlakte groter dan 40 m² omvatten.
- Aanleg, heraanleg of uitbreiding van verhardingen, als deze acties een oppervlakte groter dan 40 m² omvatten.
- Verkavelingen met een aanleg van nieuwe wegenis.
- Afwijking mogelijk op basis van terreinkenmerken.
- Gescheiden afvoer van regenwater
- VB. als afvoer van hemelwater nodig is, gescheiden afvoer hemelwater/afvalwater Dit is de wetgeving vanuit de Vlaamse regering. Het is echter mogelijk voor lokale overheden om deze wetgeving aan te passen voor hun grondgebied. Vraag dus zeker na bij jouw stad/gemeente wat hier de geldende opgelegde maatregelen zijn! Deze worden ook meegedeeld via de bouw- of milieuvergunning.
Wetgeving Wallonië Open
Voor de afvoer van regenwater is er vanuit de Waalse regering enkel een aanmoediging tot het aanleggen van infiltratievoorziening, geen verplichting. Een uitzondering hierop is regenwater dat als industrieel afvalwater wordt beschouwd (bv. van afwatering op een industriële site).
Voor de uitstroom van IBA's geldt volgens Système d'Assistance et d'Information Wallon pour l'Epuration autonome (SAIWE) de verplichting om waar mogelijk het gezuiverde afvalwater te infiltreren. Hierbij worden volgende richtlijnen aan gehouden:
- KSAT > 10-6 m/s
- afstand van bodem van de infiltratievoorziening tot grondwater > 50 cm (ideaal > 100cm)
- niet in overstromingsgebied
De beschreven meetmethode in dit voorschrift is in principe hetzelfde als de falling head Porchet methode, dewelke aangeboden word door de Bodemkundige Dienst van België.
Wetgeving Brussel Open
De huidige GSV (aangenomen op 21 november 2006; in werking op 3 januari 2007) verplicht enkel de aanleg van een regenwaterput of groendak in bepaalde gevallen. Infiltratievoorzieningen zijn niet verplicht, maar worden wel aangemoedigd.
Nuttige links Open
Vlaanderen
https://omgeving.vlaanderen.be/hemelwater-verordening
https://www.vlaamsbrabant.be/nl/ruimtelijke-planning/stedenbouwkundige-verordeningen
https://www.integraalwaterbeleid.be/nl/beleidsinstrumenten/watertoets
Wallonië
http://environnement.wallonie.be/publi/de/eaux_usees/infiltration.pdf (SAIWE)
Brussel
https://leefmilieu.brussels/themas/water/professionelen-actie/tools-en-begeleiding/tools
Indien u een offerte wenst aan te vragen of meer informatie wenst omtrent onze diensten kan u contact met ons opnemen via het contactformulier of dit formulier invullen en terug sturen naar info@bdb.be.