LEADER de sleutel naar de onderwereld
Context
Het belang van vitaal bodemleven voor een gezonde bodem, biodiversiteit en de groei van gewassen, is doorgedrongen bij de landbouwer en tuinier. Op hun vragen over dit thema willen we tijdens dit project antwoorden formuleren.
Doel
Het LEADER-project de Sleutel tot de Onderwereld zal antwoord geven op deze vragen. Kan je bodemleven meten en vanaf wanneer is er sprake van een gezond bodemleven? Wat zijn de omstandigheden die bepalend zijn voor een gezond bodemleven en hoe kan je het bodemleven verbeteren of bijsturen?
Aanpak
De aanpak van dit project bestaat uit 4 luiken:
- referentiedatabank bodembiologie in de Kempen
Hoewel bodemleven onmisbare functies vervult, bestaat er nu geen referentiekader. Zo is het onmogelijk om de staat van het bodemleven te evalueren of om de landbouwer of tuinier hierover een onderbouwd advies te geven. Want stel dat je een bepaalde hoeveelheid bacteriën en schimmels meet die in een bodem zit, is dat dan veel of weinig? Daarvoor moeten we kunnen vergelijken met andere, gelijkaardige, percelen
- begeleidingstraject en communicatie
10 landbouwers en 10 tuiniers gespreid over 2 seizoenen zullen 1-op-1-begeleiding krijgen over bodemleven. Concreet vergelijken we per landbouwer twee percelen en voorzien we 2 contactmomenten, ondersteund met demonstraties en metingen. Daarnaast organiseren we 2 bodemlevendagen waarbij we de resultaten van het onderzoek tonen en we laten zien hoe we aan de slag gaan bij landbouwers en tuiniers.
- inspiratie voor toekomstige landbouwers
Om alle landbouwers, tuiniers en landbouwers van de toekomst (scholen secundair en hoger onderwijs) zo goed mogelijk te betrekken, ontwikkelen we educatief materiaal over bodemleven. We stellen een onderzoekend leerpakket samen om in het veld het belang van bodemleven te illustreren. Daarnaast maken we 3 filmpjes rond dit thema:
1) wie leeft er in de bodem en wat doen ze?
2) hoe kan je zelf het bodemleven evalueren?
3) wat kan je leren uit bodemanalyses?
Ten slotte puren we uit alle opgedane kennis lesmateriaal dat leerkrachten kunnen gebruikten tijdens de les maar dat ook ondersteunt bij de begeleidingstrajecten van landbouwers en tuiniers
- communicatie naar het brede publiek
Ook als je geen landbouwer of tuinier bent, kan je bijleren over bodemleven via artikels die we verspreiden. Bekijk daarom zeker deze webpagina of de artikels van onze partners Hooibeekhoeve, Bodemkundige Dienst van België, Thomas More Kempen, Velt, Vlaco, flankerend onderwijsbeleid en Boerenbond.
Projectresultaten
Er werd al heel wat vooruitgang geboekt. Ondertussen werden 85 percelen bemonsterd en geanalyseerd op biologische, chemische en fysische parameters. We stelden ons onderzoek voor aan de pers. Hieronder vind je de presentatie en artikels die erop volgden.
De belangrijkste info werd ook op een handige manier samengevat in twee infografieken. De ene bekijkt welke stappen tuiniers kunnen nemen om de biodiversiteit in hun tuin te verhogen, de andere doet hetzelfde voor landbouwers. Bekijk ze hieronder!
Filmpje: de levende bodem onder onze voeten
We staan er vaak niet bij stil. Maar in de grond onder onze voeten, leeft een hele wereld van krioelende organismen. Ontdek hier wie er allemaal in de bodem woont.
De originele video is van California Academy of Sciences. De Nederlandse versie werd mogelijk gemaakt door het LEADER-project Sleutel naar de onderwereld.
Onze bodems zijn rijk aan voedingsstoffen en dankzij het bodemleven kunnen ook planten genieten van deze rijkdom. Zonder deze unieke samenwerking tussen planten en bacteriën en schimmels zou de wereld er erg anders uitzien. In deze video wordt de nutriëntencyclus uitgelegd en wordt de rol van het bodemvoedselweb in deze cyclus getoond.
De originele video is van Dr Elaine's Soilfoodwebschool. De Nederlandse versie werd mogelijk gemaakt door het LEADER-project Sleutel naar de onderwereld.
Een goede structuur is belangrijk voor een vruchtbare bodem. Dat het bodemleven belangrijk is bij vorming van deze structuur, wordt mooi weergegeven in dit filmpje.
De originele video is van Dr Elaine's Soilfoodwebschool. De Nederlandse versie werd mogelijk gemaakt door het LEADER-project Sleutel naar de onderwereld, uitgevoerd door Bodemkundige Dienst van België, Thomas More en Hooibeekhoeve.
Partners: Hooibeekhoeve, Bodemkundige Dienst van België, Thomas More Kempen, Velt, Vlaco, Flankerend onderwijsbeleid en Boerenbond
Financiering: LEADER Kempen-Zuid met financiële ondersteuning van het Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling, Vlaanderen, provincie Antwerpen en Rurant.
Projectperiode: januari 2021 – juni 2022
