Richtsnoeren mais
Bodemkwaliteit en bodemvruchtbaarheid vormen de basis voor goede opbrengsten. In Vlaanderen hebben echter 35% van de akkerbouwgronden een te laag organische-stofgehalte en een pH onder de streefzone.
Context
In de Kempen en de Vlaamse Zandstreek wordt naar schatting op meer dan 50% van de maïspercelen een monocultuur maïs aangehouden. De zwakheden hiervan komen in de praktijk steeds vaker tot uiting, vooral in jaren met slechte weersomstandigheden. Dit is te wijten aan een complex van verschillende factoren, o.a. bodemverdichting, onkruiddruk en een negatieve organische-stofbalans. Het doorbreken van de monocultuur biedt hier kansen om zowel de bodemvruchtbaarheid als de maïsopbrengst op peil te houden en zelfs te verbeteren. Ook op korte termijn is vruchtwisseling bedrijfseconomisch interessant.
Doel
Het project focust op het ontwikkelen van verschillende vruchtwisselingsscenario’s waarvan op een kwantitatieve wijze de financiële meerwaarde doorgerekend wordt ten opzichte van een maïsmonocultuur. De relatie tussen vruchtwisseling, opbrengstparameters en bodemparameters wordt geanalyseerd op basis van eerder onderzoek, beschikbare datasets o.a. van lange-termijn vruchtwisselingsproeven en bodemanalyses en andere literatuur.
Aanpak
Bij de ontwikkeling van deze vruchtwisselingsscenario’s wordt vertrokken van de volgende uitgangspunten:
- afwisselen van zomer- en wintergewassen en introductie van wintergranen,
- maximale inzet van groenbedekkers,
- introductie van vlinderbloemigen waar mogelijk,
- maximale benutting van nutriënten en beheersbaar houden van het nitraatresidu,
- toepasbaarheid binnen verschillende wetgevingen,
- duurzame opbouw van organische stof in de bodem,
- voldoende garanties inbouwen voor de productie van eigen voedergewassen,
- haalbaarheid voor de landbouw.
Finaal wordt een voorlichtingstool ontwikkeld gebaseerd op de Cslim© applicatie van de BDB. Deze tool omvat, naast technische fiches met praktische informatie voor elk van de 8 vruchtwisselingsscenario’s, de mogelijkheid om interactief aan de slag te gaan met de vruchtwisselingsscenario’s.
Uit de resultaten van zowel de lange-termijn vruchtwisselingsproeven te Bottelare en Geel als van de Cslim©-simulaties bleek dat de economische meerwaarde van de vruchtwisseling sterk afhankelijk is van de gewassen opgenomen in de rotatie. Een slimme vruchtwisseling waarin gewassen optimaal op elkaar aansluiten resulteert in een duidelijke economische meerwaarde en opent perspectieven om de bodemvruchtbaarheid te verbeteren.
Meer informatie over de opgestelde vruchtwisselingsscenario’s kunnen bekeken worden via de Cslim©-applicatie.
Projectpartners: Landbouwcentrum voor voedergewassen en Bodemkundige Dienst van België vzw
Financiering: demonstratieproject departement landbouw en visserij
projectperiode: maart 2016 tot maart 2018