pF-curve of bodemvochtretentiekarakteristiek
De hoeveelheid bodemvocht die beschikbaar is voor een plant wordt bepaald door drie bodemkarakteristieken: de doorwortelbaarheid, de mogelijke capillaire nalevering uit de ondergrond, en in het bijzonder de bodemvochtretentiekarakteristiek. De vochtretentiecurve, of ook pF-curve, duidt het verband aan tussen het bodemvochtgehalte en de zuigspanning (of ook bodemwaterpotentiaal) van de bodem.
De pF-curve wordt bepaald door de poriënverdeling van een bodem. Van de totale bodemvochtreserve is slechts een klein aandeel gemakkelijk opneembar voor de plant. Deze fractie wordt vooral bepaald door de verdeling grote bodemporiën, die oner meer onderhevig zijn aan bewerking van de bodem. De bodemwaterpotentiaal is een maat voor de uitdrogingstoestand van de bodem en geeft het gemak aan waarmee de plant water kan onttrekken aan de grond, of met andere woorden de onderdruk die de plantenwortels moeten uitoefenen om water aan de bodem te kunnen onttrekken. De bodemwaterpotentiaal is meer negatief naarmate de grond droger wordt en kan uitgedrukt worden in kPa, cbar of cm waterkolom (1 kPa = 10 mbar ~ 10 cm waterkolom) of via de pF-waarde, gedefinieerd als de logaritme van de negatieve druk in cm waterkolom.
Bij een nagenoeg volledig verzadigde bodem geldt een bodemwaterpotentiaal of pF-waarde van 0. De gravitatiekracht veroorzaakt vervolgens drainage van het overtollige water tot veldcapaciteit (~pF 1,9 à 2,3) wordt bereikt. Bij verdere uitdroging ondervindt het gewas vanaf een zekere onderdruk moeite om het water voldoende snel op te nemen, en vanaf het verwelkingspunt (pF 4,2) kan er geen water meer door het gewas aan de bodem onttrokken worden. De hoeveelheid vocht die de bodem maximaal ter beschikking kan stellen aan het gewas is bijgevolg gelegen tussen veldcapaciteit en verwelkingspunt en wordt het opneembaar vochtgehalte of ‘maximaal vochthoudend vermogen’ genoemd. De eerder vernoemde pF-waarden kunnen door BDB bepaald worden op ongestoorde bodemmonsters, in het bodemfysisch laboratorium, met behulp van zandbakken en drukplaten.
Interesse?
Interesse in een pF-analyse? Neem dan contact op met Arno Grootjans via agrootjans@bdb.be